Aktualności

Już dziś o godzinie 16.00 odbędzie się wykład online poświęcony przedstawieniom śmierci earla Waltheofa w wierszu i prozie staronordyckiej. Wykład o tej niezwykle barwnej postaci wygłosi w języku angielskim Erin Goeres, profesor języka i literatury staronordyckiej w University College London. Organizatorem wydarzenia jest Centrum Badań Nordystycznych i Staroangielskich przy Uniwersytecie Śląskim. 

Bohater spotkania Waltheof był młodszym synem Siwarda (Sigurda), najprawdopodobniej Skandynawa, który przybył do Anglii razem z lub zaraz po podbiciu Anglii przez Knuta Wielkiego. Właśnie za jego rządów Siward stał się jednym z najpotężniejszych earlów (możnych) w XI w. w północnej Anglii Od 1033 r. rządził południową Northumbrią, czyli terytorium odpowiadającym dawniejszemu hrabstwu Yorkshire. Od lat 40. dzięki małżeństwu, ale też politycznemu morderstwu, kontrolował cały obszar Northumbrii. W 1054 r. starszy syn Siwarda poległ w bitwie, natomiast sam Siward zmarł już w roku kolejnym. Waltheof był jednak zbyt młody – urodził się jak podejrzewają historycy około 1050 r. – by przejąć schedę po swym ojcu. Dlatego król Edward Wyznawca wyznaczył swego szwagra Tostiga Godwinsona earlem Northumbrii.

I choć Waltheofa szykowano do prowadzania życia mnicha, jego późniejsze działania interpretuje się jako dążenia do odzyskania utraconej ojcowizny. W 1065 r. został Waltheof earlem Northhamptonshire oraz Huntingdonshire. Co więcej – po bitwie pod Hastings, która zadecydowała o normańskim podboju Anglii, opowiedział się za najeźdźcą – Wilhelmem I Zdobywcą, który w zamian za to pozwolił mu zachować dotychczasowe tytuły i posiadłości. Wierność Waltheofa nie trwała jednak długo. Już w 1069 r. przyłączył się do wojsk Swena II Estrydsona, ówczesnego króla Danii. Flota Swena pojawiła się u ujścia rzeki Humbry, a Waltheof wziął nawet udział w duńskim ataku na York. Inwazja nie powiodła się, a Wilhelm Zdobywca „łagodnie” potraktował Walthoefa. Nie tylko wybaczył mu zdradę, ożenił go ze swoją siostrzenicą, Judytą z normandzkiego Lens (!). W 1071 r. Waltheof stał się earlem Northampton, a w 1072 r. – wreszcie earlem Northumbrii. Wtedy też rozpoczął budowę zamku w Durham.

Wkrótce jednak niepokorna natura i nieprzychylność Waltheofa wobec panowania normańskiego dała znów znać o sobie. W 1075 r. przyłączył się on do tzw. buntu earlów skierowanemu przeciwko Wilhelmowi Zdobywcy. Widząc wszakże brak poparcia społecznego, a zwłaszcza kiepskie przygotowanie akcji oraz nieudolne nią zarządzanie, Waltheof wycofał się i usiłował jakoś zaradzić spodziewanemu gniewowi Wilhelma. Fakt, że udał się do Normandii i towarzyszył królowi w jego powrocie do Anglii, może świadczyć, że po raz kolejny Wilhelm darował mu winy. Niebawem Waltheof został pojmany, wtrącony do królewskiego więzienia, a po roku – 31 maja 1076 r. – ścięty w St. Giles w pobliżu Winchester. Konfiskacie uległy również jego posiadłości. 

Do dziś sprawa Waltheofa pozostaje niejasna. Niektóre źródła dowodzą jego niewinności, inne winią Judytę, dzięki której wieść o rebelii dotarła do uszu Wilhelma Zdobywcy. Informacje o Waltheofie przetrwały również w sagach królewskich – w słynnej „Heimskringli”, ale też w „Hulda-Hrokkinskinna” i częściowo w „Fagrskinna”. O wizerunku ostatniego z earlów anglosaksońskich i jedynego angielskiego arystokraty straconego za panowania Wilhelma I Zdobywcy opowie podczas dzisiejszego wykładu Erin Goeres. Bada ona skutki kulturowe najazdu normańskiego w ówczesnej literaturze skandynawskiej, czyli poezji skaldycznej, sagach oraz tłumaczeniach anglonormandzkich utworów na staronordycki. 

Spotkanie online rozpocznie się o godz. 16.00. Każdy może w nim wziąć udział bezpłatnie za pomocą platformy Zoom. Link znajdziecie na oficjalnej stronie wydarzenia na Facebooku. 

Zapraszamy !!!

________________
Ewelina Siemianowska (ur. 1981) historyk i archeolog, oba kierunki ukończyła na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Interesuje się wczesnym średniowieczem, w tym zwłaszcza osadnictwem i komunikacją, którym poświęciła szereg artykułów naukowych. Jest redaktorem portalu wczesneśredniowiecze.pl.