+
Artykuły
Artykuły
PROF. DR HAB. ANDRZEJ BUKO
Podsumowanie konferencji "PrzedPolska. Ziemie polskie w czasach plemiennych"
W dniach 29-30 września 2022 r. w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie odbyła się konferencja popularnonaukowa pt. „PrzedPolska. Ziemie polskie w okresie plemiennym”. Referaty wygłosiło blisko dwudziestu naukowców z różnych ośrodków z całego kraju Wydarzenie podsumował ostatniego dnia „na gorąco” prof. Andrzeja Buko. Poniżej prezentujemy zapis wystąpienia tego znanego archeologa i mediewisty, który zgodził się go przejrzeć i nanieść niewielkie poprawki.
ARTUR FORYT
Poselstwo Bolesława Chrobrego do Konstantynopola
Sprawa kontaktów Polski we wczesnym średniowieczu z Bizancjum i kulturą grecką wydaje się być tematem tyleż ciekawym, co ogólnie słabo zbadanym. W tym kontekście uderza wiadomość o prawdopodobnie pierwszej próbie nawiązania bezpośrednich stosunków dyplomatycznych między Gnieznem a Konstantynopolem w sytuacji dla obu państw dość szczególnej.
DR KAROL KOLLINGER
Sanie – pośmiertny pojazd średniowiecznych władców Rusi
Współcześnie sanie/sanki kojarzą się głównie z zimą, śniegiem i zabawą. Prawdopodobnie inaczej było na Rusi w średniowieczu. Na podstawie zachowanych przekazów źródłowych wnioskuje się, że sanie wykorzystywano między innymi podczas pogrzebu władcy. Możliwe, że transportowano w nich ciało zmarłego ze względu na powszechność tego środka transportu bądź ich użycie było wyrazem prestiżu i statusu społecznego.
.jpg "Polacy na pierwszej krucjacie? Ślad udziału rycerzy znad Wisły w bitwie pod Niceą (1097)")
ARTUR FORYT
Polacy na pierwszej krucjacie? Ślad udziału rycerzy znad Wisły w bitwie pod Niceą (1097)
O Polsce dawnych wieków zwykło się zazwyczaj myśleć jako „przedmurzu chrześcijaństwa”. Określenie to, będące odbiciem roli Polski i Polaków w walkach od XIV do XVII stulecia z wyznawcami islamu – Tatarami i Turkami, przenoszone bywa też często na wcześniejsze epoki. W tym kontekście ukazanie udziału Polaków w pierwszej krucjacie i w ogóle w narodzinach ruchu krucjatowego może okazać się czymś więcej niż literacką fikcją.
.jpg "Czy odnaleziono miejsce bitwy pod Roncevaux?")
ARTUR FORYT
Czy odnaleziono miejsce bitwy pod Roncevaux?
Jedną z nierozwiązanych do tej pory tajemnic dziejowych jest miejsce potyczki tylnej straży wojsk Karola Wielkiego w Pirenejach w 778 roku i śmierci hrabiego Rolanda. Przyjęło się nazywać ją bitwą pod Roncevaux, jednak dokładna lokalizacja samego pola bitewnego w górach pozostawała do tej pory zagadką. Czy dziennikarz Alexandre Hurel dotarł faktycznie do nieznanych wcześniej śladów archeologicznych związanych z tym historycznym wydarzeniem?
.jpg "Avalon – tajemnicza wyspa jabłoni i króla Artura")
DR RENATA LEŚNIAKIEWICZ-DRZYMAŁA
Avalon – tajemnicza wyspa jabłoni i króla Artura
Odkąd na początku XII w. wspomniał o nim Geoffrey z Monmouth, na stałe zadomowił się w europejskiej tradycji legendarnej. Szukano go w Anglii, Walii, Szkocji, we Francji, na Sycylii, a nawet w Indiach. Choć motyw Avalonuceltycki raj lub kraina zmarłych (wyspa na mitycznym Oceanie Zachodnim), zwana inaczej Ziemią Kobiet, Wyspą Jabłek lub Wyspą Jabłoni. wyrósł na gruncie przedchrześcijańskich celtyckich wierzeń dotyczących zaświatów, dziś łączony jest przede wszystkim ze schrystianizowanym cyklem o królu Arturze i Świętym Graalu.
.jpg "Purpurowe szaty, dyplomacja oraz afera, czyli o pewnej misji do Konstantynopola")
DR ANTONI GRABOWSKI
Purpurowe szaty, dyplomacja oraz afera, czyli o pewnej misji do Konstantynopola
Niewiele jest tekstów z X wieku, które zyskały tak dużą popularność jak relacja z misji dyplomatycznej do Konstantynopola zleconej przez Ottona I, cesarza rzymskiego i króla państwa wschodniofrankijskiego Liudprandowi z Cremony. Wysłano go w 968 r. do stolicy Cesarstwa Wschodniorzymskiego, czyli Bizancjum, aby zdobył dla Ottona II rękę córki tamtejszego cesarza Nicefora II Fokasa.
PATRYK BANASIAK
Piorun w garści. O belemnitach i ich znaczeniu we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich
Belemnity, czyli wymarłe morskie głowonogi, w paleontologii są znane od dawna. Ale czy dokonały one swego żywota wraz z dinozaurami 65 mln lat temu? Po milionach lat powróciły na nowo do „życia”, stając się częścią kultury, także słowiańskiej. Jaką pełniły w niej rolę? Co z nimi robiono? Odpowiedź znajdziecie w poniższym tekście.
DR MICHAŁ BOGACKI
O Piaście i Popielu, czyli zabawa w głuchy telefon
Każdy z nas słyszał o legendarnym Piaście, założycielu pierwszej polskiej dynastii. Tylko którą jej wersję? Bo z tą legendą jest jak w zabawie głuchym telefonem, każdy dopowiada coś swojego. I tak Piast zmieniał profesję, miejsce zamieszkania, przydomek, stał się księciem... A jego oponent Popiel? Stawał się coraz czarniejszym charakterem.
.jpg "Olaf Tryggvason – król Norwegii, którego bały się trolle")
DR RENATA LEŚNIAKIEWICZ-DRZYMAŁA
Olaf Tryggvason – król Norwegii, którego bały się trolle
Jego życie było niezwykle barwne, a droga do norweskiego tronu niepozbawiona dramatycznych wydarzeń. Choć rządził Norwegią jedynie przez pięć lat, na stałe zapisał się w historii tego kraju jako władca charyzmatyczny, ale i słynący z kontrowersyjnych metod chrystianizacyjnych, przysparzających mu wrogów zarówno politycznych, jak i należących do świata nadnaturalnego.
