Artykuły
Artykuły
![24. Funeralia Gnieźnieńskie – sprawozdanie 24. Funeralia Gnieźnieńskie – sprawozdanie](/data/artykuly/378/b/img20240516104953-16_9.jpg)
MARCIN WIECZOREK
24. Funeralia Gnieźnieńskie – sprawozdanie
W dniach 15-16 maja 2024 r. w Instytucie Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Gnieźnie odbyła się po raz dwudziesty czwarty konferencja Funeralia Gnieźnieńskie. Tegoroczna edycja nosiła tytuł Od „Adama i Ewy” do współczesności: więzy rodzinne i społeczne w ujęciu biologicznym i kulturowym. Zaprezentowano 30 wystąpień, których tematyka obejmowała szeroki zakres geograficzny i chronologiczny. Łączyło je jedno pytanie: czy archeologia i historia mogą pomóc nam zrozumieć przeszłą strukturę rodziną i społeczną?
![Konflikt interesów. Bizantyńsko-perskie zmagania o jedwab Konflikt interesów. Bizantyńsko-perskie zmagania o jedwab](/data/artykuly/376/b/gunthertuch.jpg)
MARCIN WIECZOREK
Konflikt interesów. Bizantyńsko-perskie zmagania o jedwab
Jedwab stanowił dla Bizantyńczyków towar niezbędny dla podtrzymania prestiżu cesarza i jego relacji z poddanymi. Jednak szlak handlowy, którym przywożono tę cenną tkaninę do Cesarstwa, kontrolowali Persowie, od kilku wieków będący wrogami Bizantyńczyków. Aby ominąć perskich pośredników, próbowano ustabilizować nowe trasy przez Kaukaz, centralną Azję i tereny współczesnej Etiopii, a także prawdopodobnie korzystano z usług szpiegów.
![Uczta postrzyżynowa jako początek nowej dynastii – wariant polski i norweski Uczta postrzyżynowa jako początek nowej dynastii – wariant polski i norweski](/data/artykuly/360/b/mp-4158-16-9.jpg)
DR RAFAŁ RUTKOWSKI
Uczta postrzyżynowa jako początek nowej dynastii – wariant polski i norweski
Dobrze znana historia uczty postrzyżynowej pierwszego legendarnego władcy z dynastii Piastów znajduje swoje lustrzane odbicie po drugiej stronie Bałtyku, w mroźnej Norwegii. Co łączy Siemowita, pradziadka Mieszka I, z Haraldem Pięknowłosym?
![Lejre – zapomniane królestwo Północy Lejre – zapomniane królestwo Północy](/data/artykuly/345/b/thumbnail_unnamed-2.jpg)
MICHAŁ GNIADEK-ZIELIŃSKI
Lejre – zapomniane królestwo Północy
Entuzjaści kultury staronordyckiej doskonale znają szwedzką Uppsalę, którą to według Snorriego Sturlussona władać miał sam Odyn. Stąd wywodzić się mieli norwescy Ynglingowie. Nie mniejszą rolę w średniowiecznej wyobraźni Skandynawów odgrywało jednak Lejre, o którym dziś, poza Danią, mało kto pamięta.
![O Lechu, Czechu i Rusie – nie taka sobie średniowieczna bajeczka* O Lechu, Czechu i Rusie – nie taka sobie średniowieczna bajeczka*](/data/artykuly/342/b/kolor.jpg)
MICHAŁ GNIADEK-ZIELIŃSKI
O Lechu, Czechu i Rusie – nie taka sobie średniowieczna bajeczka*
Opowieść o trzech braciach od XIX w. należy do kanonu polskich legend. Czy jesteśmy jednak w stanie wskazać jej źródła? Tak. I wszystko wskazuje na to, że sięgają one głębiej, niż mogłoby się na pozór wydawać.
![Chrobry, Wojciech i inni „wariaci” Chrobry, Wojciech i inni „wariaci”](/data/artykuly/339/b/salisbury_bestiary.jpg)
MICHAŁ GNIADEK-ZIELIŃSKI
Chrobry, Wojciech i inni „wariaci”
Choć dziś Bolesława Chrobrego postrzegamy przede wszystkim jako hardego wojownika, który poił konie w Odrze i Dnieprze, to należy pamiętać, że należał do zupełnie niezwykłego środowiska apokaliptycznych radykałów, którzy chcieli budować nową epokę w dziejach świata.
![Magnus Haroldson, komes Wrocławia i Mazowsza – syn ostatniego anglosaskiego władcy Anglii w Polsce? Magnus Haroldson, komes Wrocławia i Mazowsza – syn ostatniego anglosaskiego władcy Anglii w Polsce?](/data/artykuly/330/b/zrzut-ekranu-(174).jpg)
RAFAŁ GUMIŃSKI
Magnus Haroldson, komes Wrocławia i Mazowsza – syn ostatniego anglosaskiego władcy Anglii w Polsce?
Jakie przesłanki świadczą o tym, że nierozpoznana do dziś, wspominana w kronice Anonima zw. Gallem postać komesa wrocławskiego i mazowieckiego o imieniu Magnus może być identyfikowana z Magnusem Haroldsonen, synem ostatniego anglosaskiego króla Anglii Harolda II Godwinsona?
![Pogańskie noże ofiarne czy ekwipunek zielarki? Noże wolutowe w społeczności słowiańskiej Pogańskie noże ofiarne czy ekwipunek zielarki? Noże wolutowe w społeczności słowiańskiej](/data/artykuly/322/b/noz-chodlik.jpg)
JAKUB KAROL PAWLICKI
Pogańskie noże ofiarne czy ekwipunek zielarki? Noże wolutowe w społeczności słowiańskiej
Noże wolutowe znajdowane są na stanowiskach datowanych na okres poprzedzający powstanie państw środkowoeuropejskich. Ich zagadkowość przejawia się w niewielkiej liczbie znalezisk i przypisaniu im specyficznej funkcji. Jakie było przeznaczenie noży? Czy uśmiercano nimi zwierzęta ofiarne? Czy wyszły z użytku wskutek przyjęcia nowej wiary? Próbą odpowiedzi na te pytania jest poniższy artykuł.
![Wszy, barbarzyńcy i wiarygodność źródeł Wszy, barbarzyńcy i wiarygodność źródeł](/data/artykuly/309/b/male_human_head_louse.jpg)
DR HAB. ALEKSANDER PAROŃ, PROF. IAiE PAN
Wszy, barbarzyńcy i wiarygodność źródeł
Odróżnienie wiarygodnej informacji od fałszu w opisach barbarzyńców, sporządzonych przez ich bardziej wyrafinowanych sąsiadów, nie jest zadaniem łatwym. Więcej nawet, bywa tak, że prawdziwa informacja może być przedmiotem świadomej manipulacji.
![Harold Godwinson – ostatni król anglosaskiej Anglii Harold Godwinson – ostatni król anglosaskiej Anglii](/data/artykuly/303/b/bayeux_tapestry_scene57_harold_death.jpg)
RAFAŁ GUMIŃSKI
Harold Godwinson – ostatni król anglosaskiej Anglii
Mimo stosunkowo długiej i intensywnej kariery politycznej ostatni koronowany anglosaski władca rządził jedynie przez niecały rok. Jego krótkie panowanie upłynęło pod znakiem walk z pretendentami do tronu: królem Norwegii Haraldem III Surowym i Wilhelmem, księciem Normandii. Śmierć Harolda w bitwie pod Hastings w 1066 r. była jednocześnie końcem historii anglosaskiej Anglii.
Portal prowadzony przez
Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnieul. Kostrzewskiego 1, 62-200 Gniezno
t: 61 426 46 41
e: wczesnesredniowiecze@muzeumgniezno.pl