Artykuły

DR PIOTR PRANKE

Niewolnictwo w Europie Środkowej w IX-XI wieku

W stuleciach IX-XI niewolnictwo na terenie Europy Środkowej było zjawiskiem powszechnym. Niewolnikami byli jeńcy pojmani podczas działań militarnych, ludzie przekazani na własność Kościołowi wraz z całymi rodzinami czy słudzy pracujący na rzecz władcy i wspólnot klasztornych we wsiach służebnych. Mimo skojarzeń ze starożytnym Rzymem – posiadało ono nieco inny charakter od antycznego.

MICHAŁ OSTROWSKI

Rzecz o rybakach we wczesnym średniowieczu

Tłuste, smaczne, postne. Łowione w wiklinowe kosze i na ostre ościenie. Ważne dla naszych przodków we wczesnym średniowieczu, choć ci, którzy zajmowali się ich dostarczaniem, nie byli zbyt szanowani, a nawet, nimi pogardzano. Dzielni, choć biedni – rybacy wczesnego średniowiecza łowili drobne śledzie oraz jesiotry o masie większej niż ówczesne krowy.

PATRYK GUJDA

Wojny saskie Karola Wielkiego

Wojny Karola Wielkiego z Sasami ciągnęły się, z krótkimi przerwami, przez znaczną część jego życia. Jego ambicją było nie tylko zabezpieczenie granic swojego państwa, ale trwałe podporządkowanie sobie sąsiadów. Konflikt odcisnął się wyraźnym piętnem na wizerunku tego władcy, a jego historia odegrała istotną rolę w kształtowaniu niemieckiej tożsamości w późniejszych wiekach.

MARTA GRACZYŃSKA

Dzieje katedry krakowskiej od XI do XIII w.

Kościół koronacyjny królów polskich i ich nekropolia, świątynia, której biskup przez kilka stuleci w historii Królestwa Polskiego był jednym z najważniejszych dostojników kościelnych w kraju. Tak kojarzy się katedra krakowska. Jej dzieje sięgają do roku 1000 i są niezwykle burzliwe. Wpłynęły na kształt świątyni, która do dziś góruje nad wzgórzem i miastem.

MARCIN SŁOWIK

Tajemniczy bohater historii. Ardagast i Bizantyjczycy

Pojawienie się Słowian, nowego przeciwnika Cesarstwa wschodniorzymskiego, szybko zostało odnotowane na kartach bizantyjskich źródeł. Dzieje Bałkan w VI i VII wieku niosą za sobą wiele tajemnic, do których należy historia Ardagasta, charyzmatycznego wojownika na czele grupy Słowian. Historia jednego z licznych takich wodzów w tym czasie, choć nielicznych, o których wprost mówią źródła.

DR KAMIL KAJKOWSKI

Religia Polan – „biała plama” na przedchrześcijańskiej mapie Europy? Część 1: Czy tylko brak źródeł?

Religie pogańskich Słowian należą do słabo naświetlonych przez źródła, a tym samym badania nad nimi należą do trudnych (o ile w ogóle możliwych). W kontekście postulowanego niedoboru tych źródeł pewne nadzieje wiąże się z terenami Słowiańszczyzny nadbałtyckiej i dawnej Rusi. Pozostałe obszary Słowiańszczyzny stanowią jednak białą plamę na mapie Europy wczesnego średniowiecza. Czy na pewno?

WOJCIECH BREJNAK

Chrzest Chlodwiga, króla Franków

Zmiana wyznawanej wiary dla każdego ludu ma ogromne znaczenie i wiąże się z licznymi problemami. Jednak kiedy do głosu dochodzi polityka, nawet pogański władca barbarzyńskich Franków może dostrzec korzyści płynące z przyjęcia chrztu. Czy król Chlodwig uległ faktycznemu nawróceniu, czy może było to jedynie propagandowe posunięcie?

DR HAB. PROF. UŚ JAKUB MORAWIEC

Jak historycy zmieniali swoje podejście do sag

Staroskandynawskskie sagi – literackie opowieści o legendarnych lub historycznych bohaterach, budziły zainteresowanie historyków od momentu powstania współczesnej nauki historycznej. Początkowo bezkrytycznie wierzono informacjom w nich zawartym. Później uznano sagi za niewiarygodne. Obecnie znów postrzega się je jako wartościowe źródła historyczne, jednak podchodzi się do nich ostrożnie.

WOJCIECH BREJNAK

Karol Młot w bitwie pod Poitiers

Na początku VIII wieku podboje arabskie dosięgnęły południowej Europy. Państwo Franków znalazło się w obliczu nowego niebezpieczeństwa. Tylko jeden człowiek mógł zjednoczyć swój lud i stawić czoła Arabom. Mimo wewnętrznego rozbicia i nieudolnego władcy, siły frankijskie postanowiły sprzeciwić się najeźdźcy nieopodal miasta Poitiers 25 października 732 roku

MARTA GRACZYŃSKA

Gród wawelski w X-XI w.

Wzgórze wyniesione ponad wody rzeki Wisły, pośród mokradeł i rozlewisk, dzięki temu naturalnie obronne i trudne do zdobycia. Samo wzniesienie najczęściej kojarzone jest z jamą czy też jaskinią zamieszkiwaną w zamierzchłych czasach przez mitycznego smoka. Dla wielu jest to siedziba legendarnego króla Kraka i bohaterskiej Wandy. Jest symbolem polskości. Jakie były początki grodu wawelskiego w Królestwie Polskim?

1 2 3 4 5