Aktualności

W czwartek 17 listopada 2022 r. w wieku 67 lat zmarł prof. Andrzej Marek Wyrwa, historyk i archeolog specjalizujący się w dziejach wczesnego średniowiecza, kulturze materialnej wczesnośredniowiecznej Polski zwłaszcza zakonu cysterskiego. Od wielu lat pełnił funkcję dyrektora Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. 

Od początku kariery naukowej i zawodowej prof. Andrzej Marek Wyrwa związany był z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tutaj studiował równolegle dwa kierunki, uzyskując stopień magistra historii w 1978 r., a archeologii w 1981 r. Tu też został zatrudniony, a w 1985 r. uzyskał stopień doktora na podstawie dysertacji poświęconej kronice cysterskiego mnicha Alberyka z Trois Fontaines jako źródłu do dziejów Europy Środkowej i Wschodniej. Promotorem dysertacji był prof. Jerzy Strzelczyk. Jego rozprawa habilitacyjna z 1995 r. poświęcona została procesom fundacyjnym wielkopolskich klasztorów cysterskich linii altenberskiej w Łeknie, Lądzie i Obrze. W 2004 r. uzyskał tytuł naukowy profesora uczelni, zaś w 2007 r. profesora. 

Do zainteresowań badawczych prof. Andrzeja Marka Wyrwy należały przemiany osadnicze i kulturalne we wczesnej Wielkopolsce, historia kultury materialnej i architektury wczesnośredniowiecznej Polski i Europy i historia archeologii. Od 2008 r. pełnił funkcję dyrektora Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, stąd krąg jego zainteresowań poszerzył się  o muzeologię i percepcję działalności muzeów we współczesnym społeczeństwie. Specjalne miejsce w badaniach prof. Andrzeja Marka Wyrwy zajmowały badania nad dziejami i kulturą cystersów w Europie Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem Polski i Wielkopolski. Od 1982 do 2008 r. kierował pracami archeologicznymi w Łeknie koło Wągrowca, które doprowadziły do odkrycia i rozpoznania grodziska wczesnośredniowiecznego, reliktów przedromańskiej rotundy oraz klasztoru cysterskiego. Z jego inicjatywy podjęto również interdyscyplinarne badania Ostrowa Lednickiego i dziedzictwa pierwszych Piastów. 

Był autorem ponad 600 publikacji naukowych, naukowych i opracowań publicystycznych, redaktorem czasopism naukowych: „Studiów Lednickich”, „Museion Poloniae Maioris”, „Studiów i Materiałów do Dziejów Pałuk”. Patronował również cyklicznym „Funeraliom Lednickim”. Wykładał w Zakładzie Historii Średniowiecznej UAM w Poznaniu; wychował kilka pokoleń historyków i archeologów.  Za osiągnięcia uhonorowano go m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, odznaką honorową „Za Zasługi dla Województwa Wielkopolskiego”. Był też laureatem nagrody Człowiek Roku Mediów Lokalnych 2012. Jako dyrektor rozpoczął realizację największego dotąd w dziejach Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy projektu modernizacyjnego. Dnia 10 października 2022 r. zakończono drugi etap inwestycji - oddano do użytku nową siedzibę muzeum. Dzięki środkom z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 instytucja m.in. nowoczesne pracownie archeologiczne, konserwatorskie i naukowe, bibliotekę, sale edukacyjne, pomieszczenia magazynowe i sale ekspozycyjne.

Wyrazy głębokiego współczucia składamy Rodzinie, Bliskim i Zespołowi Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.

________________
Ewelina Siemianowska (ur. 1981) historyk i archeolog, oba kierunki ukończyła na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Interesuje się wczesnym średniowieczem, w tym zwłaszcza osadnictwem i komunikacją, którym poświęciła szereg artykułów naukowych. Pracuje w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, jest redaktorem portalu wczesneśredniowiecze.pl.