Aktualności

W tym roku obchodzimy 900-lecie misji chrystianizacyjnej św. Ottona z Bambergu, zwanego Apostołem Pomorza. Z tej okazji ma miejsce wiele wydarzeń związanych z postacią świętego, w tym między innymi badania wykopaliskowe na średniowiecznym grodzisku w Pyrzycach. Miejscu, które jako pierwsze spotkał na swojej drodze. Archeolodzy odkryli tam tajemniczy budynek, który prawdopodobnie byś świadkiem przybycia Ottona do grodu.

Otto z Bambergu był wyjątkową postacią w XII-wiecznej Polsce. Jako młody duchowny przebywał w Gnieźnie u boku arcybiskupa, a następnie w Płocku na dworze Władysława Hermana, gdzie najpewniej spotkał młodego wówczas Bolesława Krzywoustego. Po służbie w Polsce został mianowany biskupem Bambergu. Wieloletnia obecność w państwie Piastów sprawiła, że doskonale znał język polski. Prawdopodobnie ta umiejętność oraz sprawność w służbie jako duchowny sprawiła, że został wybrany i namówiony przez Bolesława Krzywoustego, aby przeprowadzić misję chrystianizacyjną na Pomorzu. Zdołał ją ukończyć z powodzeniem i wrócić żywy do Bambergu. 

Pyrzyce były jednym z pierwszych pomorskich i pogańskich grodów, które święty odwiedził. Dlatego zostały w 2022 r. wybrane przez archeologów z Ośrodka Archeologii Średniowiecza Krajów Nadbałtyckich Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Szczecinie jako miejsce rozpoczęcia badań. Początkowo planowali zacząć prace od szczytu grodziska, które w XIX w. przekształcono w cmentarz ewangelicki. Jednak badania geofizyczne, które przeprowadzono przed rozpoczęciem badań wykazały, że  na niższej części stanowiska znajdowała się konstrukcja na planie kwadratu o rozmiarach 15 na 10 metrów. Jest to wielkość znacznie przekraczająca zwykłe wymiary budynków mieszkalnych, dlatego badacze uważają, że musiał pełnić jakąś ważną grodową funkcję. Dlatego to tam zaczęto badania jako pierwsze. 

Żywoty św. Ottona sugerują, że w Pyrzycach mógł odbyć się wiec starszyzny, na którym decydowano czy wpuścić do środka biskupa. Kontekst, w jakim znajduje się budynek świadczy o tym, że ten istniał już wtedy, kiedy święty stanął u bram grodu. Te informacje sprawiają, że badacze interpretują go jako potencjalne miejsce, gdzie odbywał się wiec, a później tymczasowy kościół. O tej drugiej funkcji mógłby świadczyć ołowiany krzyżyk znaleziony w środku i pochodzący z XIII/XIV w.

Odpowiedzi jednak, czekają jeszcze pod ziemią na archeologów podczas tego i – miejmy nadzieję – kolejnych sezonach w następnych latach. Bieżące relacje o ich odkryciach można śledzić na Castrum Pirissam.

_______________
Marcin Wieczorek (ur. 1993) poznański historyk i archeolog, a obecnie doktorant na Wydziale Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i pracownik Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Interesuje się wczesnośredniowiecznym Kaukazem, szczególnie kontaktami między tym regionem a Bizancjum miedzy IV a VI w. n.e., oraz początkiem chrześcijaństwa w Gruzji. Prywatnie pasjonat fotografii i astronomii.

Powyższy artykuł jest chroniony przez przepisy prawa autorskiego.
Redakcja wyraża zgodę na kopiowanie i przedrukowywanie tylko całości artykułu pod warunkiem zamieszczenia imienia i nazwiska autora, informacji o nim oraz informacji o źródle (link do wczesneśredniowiecze.pl).