Aktualności

W przeszłości przez Puszczę Borecką przetaczały się różne ludy, które pozostawiły swój ślad w tkance osadniczej regionu. Jednym z nich byli Jaćwingowie, którzy żyli tam pomiędzy X – XIII w. Współcześnie archeolodzy z Fundacji Terra Desolata  we współpracy z Wydziałem Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, ujawniają na światło dzienne pozostałości jaćwieskiego życia codziennego. 

Puszcza Borecka znajduje się na Pojezierzu Mazurskim, na wschód od jeziora Mamry. Jest to jeden z największych kompleksów leśnych w okolicy Ełku, w przeszłości zamieszkany przez wiele ludów, jednakże do niedawna wiedza na temat tamtejszego osadnictwa była bardzo uboga. 20 lat temu zaczęło się to zmieniać poprzez badania Ekspedycji archeologicznej Czerwony Dwór. Dzięki temu wiadomo już, że osadnictwo w Puszczy Boreckiej miało miejsce od drugiej połowy pierwszego tysiąclecia przed naszą erą aż do pojawienia się ludów jaćwieskich . Ci ostatni byli spokrewnieni z Prusami i Litwinami. Pierwotnie zamieszkiwali obszar od Niemna po Narew, z czasem jednak w wyniku działalności Zakonu Krzyżackiego, ich siedziby skurczyły się do współczesnego pogranicza polsko-litewsko-rosyjskiego. Prowadzony przez Fundację Terra Desolata projekt „Prapuszcza” wpisuje się zatem we współczesne badania, które mogą zmienić stan wiedzy o tamtejszym osadnictwie.   

Podczas tegorocznych badań archeologicznych Fundacja kontynuowała badania w ramach projektu „Rozpoznanie, opracowanie i upowszechnienie wiedzy o zamierzchłym dziedzictwie Puszczy Boreckiej” na odkrytej dwa lata temu otwartej osadzie jaćwieskiej. Jest to wyjątkowe stanowisko, ponieważ rzadko znajdowane są osiedla Jaćwingów położone z dala od grodzisk. Choć wcześniejsze znaleziska były obiecujące – znaleziono między innymi  charakterystyczną dla wczesnego średniowiecza żelazną zapinkę  podkowiastą, brązowy pierścionek, fragmenty mobilnej wagi oraz żelazne noże – to tegoroczne badania w ich pobliżu przyniosły jedynie fragmenty ceramiczne i kolejny fragment wagi. Najciekawsze odkrycia kryło jednak palenisko. Zawierało dwa przęśliki gliniane i zęby bydła. Co ważniejsze jednak udało się pobrać próbki archeobotaniczne. Pozwoliło to badaczom odtworzyć częściowo dietę mieszkańców osady, którzy spożywali nie tylko mięso bydlęce, ale proso, groch i być może grykę. Odnaleziono także nasiona rdestówki powojowatej, wykorzystywanej w przeszłości do farbowania tkanin, co może łączyć się z odnalezionymi przęślikami. 

We wrześniu archeolodzy planują wrócić do Puszczy i przebadać kolejną osadę. Tym razem bałtyjską z I-IV w. n.e. Liczymy, że kolejne odkrycia rozsuną jeszcze szerzej zasłony tajemnicy, które skrywają przeszłość Puszczy . Fundacja Terra Desolata prowadzi także działania edukacyjne promujące odkrycia, co - mamy nadzieję - sprawi, że w sercach kolejnych pokoleń archeologów nie zgaśnie zaangażowanie dla badań w tej części Mazur.

_______________
Marcin Wieczorek (ur. 1993) poznański historyk i archeolog, a obecnie doktorant na Wydziale Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i pracownik Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Interesuje się wczesnośredniowiecznym Kaukazem, szczególnie kontaktami między tym regionem a Bizancjum miedzy IV a VI w. n.e., oraz początkiem chrześcijaństwa w Gruzji. Prywatnie pasjonat fotografii i astronomii.

Powyższy artykuł jest chroniony przez przepisy prawa autorskiego.
Redakcja wyraża zgodę na kopiowanie i przedrukowywanie tylko całości artykułu pod warunkiem zamieszczenia imienia i nazwiska autora, informacji o nim oraz informacji o źródle (link do wczesneśredniowiecze.pl).