Aktualności
Fragment hełmu z Lejre: świadectwo dawnej elity

Pochodzący z VII–VIII wieku fragment jednego z najbardziej imponujących skandynawskich hełmów, odkryty w 2024 roku, już niebawem znajdzie się na wystawie w Lejre Museum.
Na stanowisku Lillebro, niedaleko Lejre w Danii, detektoryści natrafili wiosną 2024 roku na niezwykle rzadki fragment hełmu, datowany na okres od końca VII do połowy VIII stulecia, czyli na czas poprzedzający tzw. epokę wikińską.
Części hełmów są wyjątkowo rzadkimi znaleziskami na terenie Danii. Odkryty zabytek składa się z dwóch pasujących do siebie niczym puzzle fragmentów, które razem tworzą niemal kompletną część brwiową maski hełmu.
Styl odnalezionego elementu, wykonanego z brązu o złoconej powierzchni, misternie zdobionego motywami zwierzęcymi i wysadzanego czerwonymi granatami (kamieniami szlachetnymi), określono jako charakterystyczny dla germańskiej późnej epoki żelaza. Bogate zdobienia świadczą, że jest to bez wątpienia fragment jednego z najbardziej okazałych skandynawskich hełmów. John Ljungkvist z Uppsala Universitet podkreśla, że wyjątkowość znaleziska wynika także z faktu, że maska została wykonana z jednego kawałka metalu.
Julie Nielsen, dyrektorka działu archeologicznego ROMU, zwraca uwagę, że hełm nawiązuje do tradycji monumentalnych budowli halowych oraz bogatych pochówków charakterystycznych dla tego okresu. Podkreśla również, że elitarny charakter znaleziska wskazuje, iż właścicielem hełmu musiała być osoba o bardzo wysokim statusie społecznym, prawdopodobnie król.
Hełm ten z pewnością nie służył jako element wyposażenia militarnego. Świadczy o tym fakt, że Lejre w tym czasie nie było areną konfliktów zbrojnych, lecz raczej ośrodkiem skupiającym elity polityczne i religijne. Odkrycia podobnych hełmów w Anglii i Szwecji wskazują na znaczącą rolę handlową Lejre, które musiało utrzymywać kontakty z tymi regionami.
Niezwykły fragment hełmu będzie można podziwiać w Lejre Museum od drugiej połowy lutego.
_______________
Monika Stelmasiak-Majorek (ur. 1993) jest doktorem archeologii, specjalizującym się w archeologii eksperymentalnej i traseologii. Jej zainteresowania badawcze dotyczą w głównej mierze problemu wykonywania i użytkowania wczesnośredniowiecznych przedmiotów z kości i poroża, zwłaszcza tzw. przedmiotów z wyodrębnionym kolcem. Ukończyła studia z zakresu archeologii (spec. pradziejowa i średniowieczna) na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a obecnie pracuje jako asystentka w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie.
Powyższy artykuł jest chroniony przez przepisy prawa autorskiego.
Redakcja wyraża zgodę na kopiowanie i przedrukowywanie tylko całości artykułu pod warunkiem zamieszczenia imienia i nazwiska autora, informacji o nim oraz informacji o źródle (link do wczesneśredniowiecze.pl).
Portal prowadzony przez
Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnieul. Kostrzewskiego 1, 62-200 Gniezno
t: 61 426 46 41
e: wczesnesredniowiecze@muzeumgniezno.pl